Een comfortabele oude dag: het klinkt als iets vanzelfsprekends, maar in werkelijkheid vergt het planning, discipline en, jawel, ook een portie lef. Pensioensparen via beleggen is allang niet meer voorbehouden aan vermogende zakenlui met een Excel-fetisj. Integendeel, het is juist voor gewone mensen met gewone inkomens die dromen van een onbezorgde toekomst zonder financiële stress. Maar hoe pak je dat nu aan, zo’n slimme opbouw van je beleggingsportefeuille voor later? Waar begin je en hoe voorkom je dat je spaargeld verdampt in een woeste beursstorm?

Onderstaande tien tips vormen een stevig fundament voor wie zijn pensioenkapitaal via beleggen wil laten groeien. Geen wazige beloftes, wel heldere principes. En geloof me: hoe eerder je begint, hoe minder je later moet inhalen. Tijd is namelijk je allergrootste bondgenoot.

Begin met een duidelijk doel voor ogen

Beleggen zonder doel is als op vakantie vertrekken zonder bestemming. Leuk in theorie, maar je loopt het risico om verdwaald te raken. Vraag jezelf af: hoeveel geld wil je op je pensioenleeftijd beschikbaar hebben? Wil je met vervroegd pensioen? Wens je een wereldreis te maken of gewoon voldoende om comfortabel te leven?

Stel een concreet bedrag vast en reken terug. Hoeveel heb je daarvoor nodig? Hoeveel rendement moet je behalen? En hoeveel kun je maandelijks investeren om dat doel te bereiken? Zo krijg je richting én motivatie. En wees gerust: het doel mag ambitieus zijn, zolang het maar realistisch blijft. Vergeet ook niet dat je toekomstige levensstijl bepalend is. Wie droomt van een huis in Toscane zal anders moeten beleggen dan iemand die tevreden is met een klein appartementje aan zee in De Panne.

Spreid je beleggingen als een boerenmarktmand

Spreiding is dé gouden regel bij beleggen. Want één ei in één mandje? Da’s vragen om trammelant. Of je nu fan bent van aandelen, ETF’s, obligaties of vastgoedfondsen: zet nooit alles op één paard. Sectoren kunnen instorten, markten kunnen krimpen, en bedrijven kunnen – soms letterlijk – van de kaart verdwijnen.

Een gezonde pensioenportefeuille bevat daarom beleggingen in verschillende activaklassen, sectoren en geografische regio’s. Aandelen uit Europa, de VS en opkomende markten. Wat obligaties voor stabiliteit. Misschien een snufje vastgoed of grondstoffen als je wat avontuurlijker bent ingesteld. Zelf heb ik geleerd dat het net die mix is die je ook mentaal rust biedt wanneer het stormt op de beurs.

Kies voor lage kosten en blijf ver weg van dure producten

Beleggingskosten zijn als sluipende erosie: je merkt ze niet meteen, maar op termijn knabbelen ze een flinke hap uit je rendement. Het verschil tussen een fonds met 1,5% kosten en een ETF met 0,2% kan na 30 jaar duizenden euro’s schelen.

Ga dus voor kostenefficiënte producten zoals indextrackers en ETF’s. Vermijd fondsen die actief beheerd worden, tenzij ze over een consistent sterke staat van dienst beschikken. En blijf alert voor verborgen kosten zoals instap- of uitstapkosten, transactiekosten en beheersvergoedingen. Check regelmatig waar je voor betaalt – een goede belegger is ook een kritische consument.

Beleg consequent en automatisch: de kracht van gewoonte

Regelmaat verslaat genialiteit. Door maandelijks automatisch een vast bedrag te beleggen – ook al is het maar €50 – profiteer je van het zogenaamde ‘dollar cost averaging’-effect. Je koopt op verschillende momenten, tegen verschillende koersen, en bouwt zo automatisch een mooi gemiddelde op.

Het mooiste? Je hoeft niet te timen. Je hoeft de beurs niet in de gaten te houden. Je investeert gewoon stelselmatig, door dik en dun. En wanneer je twintig jaar later terugkijkt, zul je merken dat die kleine bedragen een indrukwekkend kapitaal zijn geworden. Bij mij loopt het via een doorlopende opdracht, als een soort onzichtbare pensioenmachine die maandelijks draait op de achtergrond. Heerlijk, toch?

Wees niet te voorzichtig, zeker in je jongere jaren

Veel mensen maken de fout om té conservatief te beginnen. Ze stoppen alles in obligaties of defensieve fondsen omdat ze bang zijn voor koersschommelingen. Maar juist als je nog twintig, dertig of veertig jaar te gaan hebt, is je beleggingshorizon lang genoeg om risico te nemen.

Aandelen leveren historisch gezien het hoogste rendement op, ondanks tussentijdse dips. En tijd is jouw buffer. Je hoeft je beleggingen niet overmorgen te verkopen. Dus laat volatiliteit je niet afschrikken, zeker als je jonger bent dan 50. Zodra je ouder wordt, kun je geleidelijk overschakelen naar veiligere producten, maar de beginfase mag best pittig zijn qua risico.

Herbalanceer jaarlijks: niet sexy, wél verstandig

Je start misschien met 70% aandelen en 30% obligaties, maar wat als de aandelenmarkt sterk stijgt en je verhouding plots 80/20 wordt? Dan loop je meer risico dan oorspronkelijk gepland. Daarom is het belangrijk om elk jaar je portefeuille te herevalueren en eventueel bij te sturen.

Herbalanceren betekent simpelweg verkopen wat te zwaar is geworden, en bijkopen wat onderwogen is. Dat dwingt je ook om laag te kopen en hoog te verkopen – iets wat tegen onze menselijke intuïtie ingaat, maar bijzonder krachtig is. Persoonlijk doe ik dit altijd in januari. Dat voelt als een financiële lenteschoonmaak, zelfs al is het nog winter.

Laat je emoties niet je beslissingen bepalen

Een beurscrash? Paniek. Een hype-aandeel? Hebzucht. Wie zijn beleggingsbeslissingen laat leiden door emotie, verliest op lange termijn. Psychologie is wellicht de grootste vijand van de belegger.

Zorg daarom voor een plan en hou je eraan. Laat je niet meeslepen door de waan van de dag, het nieuws of de buurman die “eens iets gelezen heeft over kunstmatige intelligentie.” Denk op lange termijn. En wanneer de markten rood kleuren, herinner jezelf eraan: dit is normaal. Dit hoort erbij. Het is niet de crash die telt, maar hoe jij ermee omgaat.

Verlies belastingen niet uit het oog

Ook de fiscus kijkt graag mee naar jouw pensioenpotje. In België is pensioensparen fiscaal voordelig, maar dat wil niet zeggen dat alles belastingvrij verloopt. Als je belegt via een pensioenspaarfonds of een langetermijnsparen-formule, krijg je een belastingvoordeel tot 30% op je stortingen. Maar er is ook een eindbelasting op je 60ste of bij uitkering.

Daarnaast zijn er roerende voorheffingen, beurstaksen en mogelijk taks op beursverrichtingen (TOB). Hou hiermee rekening wanneer je producten kiest. Zelf kijk ik ook naar de fiscale behandeling van ETF’s in buitenlandse markten – een klein detail, maar op lange termijn van belang.

Investeer in wat je begrijpt

Als iets te mooi klinkt om waar te zijn, dan is het dat vaak ook. Laat je niet verleiden door complexe producten of cryptische fondsen die je nauwelijks kan uitleggen aan je partner of beste vriend(in). Investeer enkel in activa die je begrijpt. Dat geeft rust én verhoogt de kans op succes.

ETF’s op brede indices? Begrijpelijk. Een vastgoedfonds dat investeert in Belgische appartementen? Concreet. Maar gestructureerde producten met ingebouwde opties, hefboomconstructies en exotische valutaparen? Die laat ik liever aan anderen over. Beleggen is al moeilijk genoeg zonder dat je eerst een doctoraat wiskunde moet volgen.

Start vandaag, niet morgen

De kracht van samengestelde interest is magisch – maar enkel als je op tijd begint. Stel dat je op je 25e start met €100 per maand aan 6% rendement, dan heb je op je 65e meer dan €200.000. Wacht je tot je 40e? Dan moet je het dubbele per maand inleggen om hetzelfde te bereiken.

Begin dus meteen. Al is het met een klein bedrag. Zet de eerste stap. Je toekomstige zelf zal je er dankbaar voor zijn, op een zonnige ochtend ergens in de herfst van je carrière, wanneer je koffie drinkt op een terrasje zonder zorgen over geld.

En als je denkt: “Ik weet er nog niet genoeg van”, dan is er maar één remedie: begin en leer onderweg. Want niets leert beter dan doen. Zelfs al voelt het een beetje als fietsen zonder zijwieltjes: dat gaat uiteindelijk ook vanzelf.